Zəngəzur dəhlizinin taleyi necə olacaq? - POLITICO regionumuzdan yazır
Azərbaycanın yüksək rütbəli rəsmiləri Ermənistanla yeni münaqişənin qaçılmaz olması barədə iddiaları rədd edərək, Bakının qonşu ölkə daxilində strateji əhəmiyyətli nəqliyyat dəhlizini ələ keçirmək üçün güc tətbiq edə biləcəyi ilə bağlı təklifləri təkzib edir, əvəzində davamlı sülh sazişinin tezliklə imzalana biləcəyini bildirirlər. “Azərbaycanın xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov çərşənbə axşamı rusiyalı həmkarı ilə danışıqlardan sonra bildirib ki, Azərbaycan və Ermənistan arasında qısa müddət ərzində sülh müqaviləsi bağlamaq üçün real şanslar var”. Təklif olunan saziş Rusiya, Avropa İttifaqı və ABŞ kimi dünya güclərinin iştirak etdiyi 30 illik münaqişəyə son qoyacaq. Bu müqavilə Azərbaycanın Zəngəzur dəhlizinin açılması üçün hərbi gücdən istifadə edə biləcəyi ilə bağlı fərziyyələrə qarşı çıxır. POLITICO-ya danışan Azərbaycan Pezidenti İlham Əliyevin xarici siyasət üzrə köməkçisi Hikmət Hacıyev bildirib ki, tərəflər dəhlizin açılması ilə bağlı razılığa gələ bilmədikdən sonra ölkəsinin Zəngəzuru ələ keçirmək planı yoxdur. Onun sözlərinə görə, layihə Azərbaycan üçün cazibədarlığını – bunun əvəzinə Azərbaycanı Naxçıvanla birləşdirəcək sözügedən yol İrandan keçə bilər. Bu ayın əvvəlində Tehranla razılaşma çərçivəsində Azərbaycan qonşu ölkədən keçəcək yeni yolun tikintisinə başlayıb. Bununla belə, ümid var ki, Azərbaycana Ermənistanın sərhəd nəzarətindən yan keçməyə imkan verəcək “eksteritorial” güzəştlər olmadan nəqliyyat əlaqələri qurulsun. Bu əlaqələr sülh müqaviləsi üzrə irəliləyişin bir hissəsi kimi bərpa oluna bilər. Hazırda isə iki ölkə arasında sərhədlər bağlıdır. Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Ani Badalyan deyib: “Ermənistanın mövqeyi regional kommunikasiyaların açılması ilə bağlı həmişə aydın olub”. Bununla belə, Ermənistanın Avropa İttifaqındakı yeni səfiri Tiqran Balayan bildirib ki, onun hökuməti “həftələr ərzində” işğalın olacağını gözləyir. POLITICO-nun məqaləsində bildirilib ki, Azərbaycanın sentyabrdakı hərbi əməliyyatları nəticəsində on minlərlə erməni sakin Qarabağdakı evlərini tərk etdkdən sonra ABŞ dövlət katibi Antoni Blinken bundan narahat olduğunu deyib. O qeyd edib ki, mübahisələri həll etmək üçün güc tətbiqi qəbuledilməzdir. “Lakin o vaxtdan bəri rəsmilər məsələ ilə bağlı mövqelərini təsdiqləməkdən və ya aydınlaşdırmaqdan imtina ediblər”, - POLITICO yazır. Məqalədə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevdən də sitat gətirilib. Qeyd edilib ki, Fransa Ermənistana silah yardımı edəcəyini açıqlayandan sonra Əliyev “bu qərar növbəti zorakılıq halında Parisi günahkar edəcək” deyib.
Mediaxeberleri.Az xəbər verir ki, bu barədə nüfuzlu POLITICO portalı yazıb.
"Bizim gündəliyimiz yalnız ikitərəfli qarşılıqlı fəaliyyət çərçivəsində nəqliyyat əlaqələrinin qurulması idi", - Hacıyev bildirib.
“Bu məsələ hələ də nəzərdən keçirilir, lakin Ermənistan tərəfindən bunda həqiqətən maraqlı olduqlarını nümayiş etdirmələri tələb olunacaq”.
“Bu, dövlətlərin suverenliyinə və yurisdiksiyasına, həmçinin qarşılıqlılıq və bərabərlik prinsiplərinə əsaslanmalıdır”.
Ermənistan rəsmiləri son bir neçə ay ərzində müxtəlif vaxtlarda ABŞ, Avropa İttifaqı, Rusiya və İranın vasitəçiliyi ilə keçirilən sülh danışıqlarının gedişatını şərh etməkdən imtina ediblər.
Məqalədə xatırladılıb ki, bu ayın əvvəlində Blinken münaqişəni müzakirə etmək üçün ABŞ qanunvericiləri ilə telefonla danışıb. Söhbətlə tanış olan iki nəfər POLITICO-ya bildirib ki, Blinken Vaşinqtonun Ermənistan sərhədləri daxilində münaqişə ehtimalını izlədiyini deyib. Dövlət Departamentinin mətbuat katibi Metyu Miller isə bir neçə gün sonra yerli mediaya verdiyi şərhdə iddiaları mübahisələndirib.
POLITICO yazır ki, Avropa İttifaqının münaqişədə vasitəçi rolu indi təhlükə altında görünür, Brüsseldə bu ay planlaşdırılan danışıqlar Rusiyanın iştirak etdiyi Tehrandakı iclasdan sonra təxirə salınıb.
Avropa Şurasının adının çəkilməsini istəməyən yüksək rütbəli rəsmisi isə həssas məsələləri müzakirə etmək üçün Avropa İttifaqının hələ öz təsirini itirmədiyini, sadəcə, tədbirlər təşkil etmək üçün daha çox vaxt lazım olduğunu bildirib.