"Ölü yerində çatlayana kimi aşdan, dolmadan yeyib..." - Tural Irfan yas məclislərindən yazdı
Təmtəraqlı yas məclisləri və israfla müşaiyət olunan ehsan süfrələrinin doğru olmadığı haqda illərlə yazırıq, deyirik, maarifləndirmə aparırıq.
Bu cür məclislər yas sahibinin maddi çətinliyə tuş gəlməsinə, digər sosial problemlərə aparıb çıxarır.
Bahalı və böyük qəbir daşları, təmtəraqlı ehsan süfrələri həm dini cəhətdən, həm də ənənələrimiz baxımından məqbul deyil.
Bu gün oxudum ki, Şərur rayonunun Mahmudkənd kəndində ağsaqqallar qərar qəbul edib ki, yas süfrələri yığcamlaşdırılsın. Alqışlayıram. O ağsaqqallar demək əsl ağsaqqaldırlar. Müasirliyi, gedişatı, tələbləri, sosial vəziyyəti, dinimizi dərk edən insanlardırlar. Ümid edək ki digər bölgələrdə də bu təkrar olunsun. Ölü yerində çatlayana kimi aşdan, dolmadan yeyib salavat oxumağa nəfəs yeri saxlamadan halvadan tıxamaq heç də ölüyə, ölü sahibinə hörmət demək deyil. Yas yeri, hüzn məclisi qonaqlıqdan, toydan fərqlənməlidir.
Yas məclisində gedib yemək gözləmək abırsızqlıdır. Əksinə, qonaqlar yas sahibinə yemək aparmalı, onu və başı yasa qarışan ailəsini təmin etməlidir.
Hüzn ("hüzr və ya hüzür yox!) məclisində kənar söhbətlər etmək, yemək yaxşı həzm olunsun deyə siqaret çəkmək, bir qab yeyəndən sonra təzədən sifariş vermək heç doğru deyil.
Bacaran, imkanı olan, arzu edən yas zamanı istifadə olunan ərzaq və digər şeyləri alıb yas sahibi üçün aparsın. Tutaq ki, çoxsaylı adamlar yas yerinə hazır yemək, qalsa xarab olacaq məhsullar, ərzaq apararsa, bu da təziyyə sahibinin ailəsinin təminatından artıq olarsa bu zaman toplaşan adamlara ehsan kimi təqdim olunar. Çünki bəzən uzaq yoldan gələn, ac, miskin və məzlum adamıar da məclisə gəlir.
Məclis sahibin də özünü çətinə salıb növbənöv yeməklər təşkil etməsinə ehtiyac yoxdur. Ölü üçün ehsan gözəldir. Ancaq hökm deyil ki, bu ehsanı elə məhz yas ərəfəsində verəsən. Çox rast gəlmişəm: qışın çovğununda, dağ kəndində bir dəstə qəbir qazmaq üçün gedərkən bir dəstə də mal-heyvan, dana dalıyca gedir. Yaxud borc, nisyə ilə ət, yağ, un alırlar. Kəsirlər, bişirirlər, soyuq çadırda camaat buğlana - buğlana yeyir, sonra da dəftərə müəyyən məbləğ pul yazdırır. Hazır nə yemək ye, nə də pul yazdır. Yas sahibi də nə yemək ver, nə də pul yığ. Onsuz da o pulu yığırsansa artıq camaata verdiyin ehsan sayılmır. Çünki ehsan pul qarşılığında verilmir. Bu, alverdir. Necə ki, kafedə bir qab dolma, aş yeyib 20 manat ödəyirsənsə, yasda da yeyib həmin pulu dəftərə yazdırırsan...
Sovet dövründə, dinin qadağan olduğu dövrdə bu məsələni dəbə salıblar. Dəftər, kitab da doğru deyil. Kim yas sahibinə kömək etmək istəyirsə, etdiyini də onu borclu qoymaq anlamında etmirsə elə gizlində ona pul verə, dəstək ola bilər. Bunun savabı da daha çoxdur. Yoxsa siyahı tutmaq, ad yazmaq, kimin nə qədər yazıldığını qeyd etmək... Bu, artıq başqa şeydir. Bunun dinə, İslama, heç dinsizliyə də aidiyyatı yoxdur.
Çay, limon, imkanı olan da xurma təklif edər. Təmtəraq, halva, aş, dolma-bozartma, dovğa, pendir, göyərti, qazlı-qazsız sular... Əsla doğru deyil. İsrafdır, israf da haramdır. Özünüz günaha batırsınız, ölünü də günaha batırmayın.
7, 40 kimi tədbirləri, qonaqlıqları da ümumiyyətlə ləğv etmək lazımdır. Peyğəmbər əsla belə cəfəng işlər görməyib. Nə də ölmüş səhabəsinin ailəsinə gedib oturub aş, halva gözləməyib. Yaxınları vəfat edəndə tapşırıb ki, onların başı qarışıb, odur ki, sizlər yas yerinə yemək, ərzaq aparıb dəstək olun.
İslama etiqad edən, özünü müsəlman sayan buna əməl etməlidir.
Oxunub: 1 097
Xəbəri paylaş
Paylaş:
Reklam
