TRAMPDAN İSRAİLƏ DUR ƏMRİ... - ABŞ-nin yeni prezidenti Netanyahunun xain niyyətini rədd etdi
Son bir həftə ərzində İsraillə bağlı baş verən iki mühüm hadisəyə diqqət yetirək. Bunlardan birincisi general Yakob Nagelin rəhbərlik etdiyi Nagel Komitəsinin hesabatıdır. İkincisi isə yəhudi əsilli araşdırmacı Cefri Saksın Netanyahu haqqındakı sərt çıxışı və bu çıxışın Donald Trampın sosial media hesabında paylaşılmasıdır. Nagel Komitəsinin İsrail dövləti üçün hazırladığı rəsmi hesabatda İsraillə Türkiyə arasında qaynar müharibə ehtimalının böyük olduğu vurğulanır. Hesabatda yazılıb: ˝Türkiyənin Suriyada yerləşməsi İsrail üçün İrandan daha təhlükəlidir. Türkiyə İsraillə qonşu olur və iki dövlətin silahlı qüvvələri arasında qaynar çatışma ehtimalı çox yüksəkdir. İsrail müdafiə xərclərini artırmalı, yeni qarşıdurmaya hazırlaşmalıdır˝. Əsəd rejiminin devrilməsinə qədər olan dövrdə yəhudi dövləti özünün sərt yayılmaçı siyasətini, ağına-bozuna baxmadan, istədiyi şəkildə aparırdı və qarşısında hər hansı güc görmürdü. Tükiyənin bir anda Suriyaya və tədricən də Livana yerləşməsi isə İsrail yayılmaçılığının çırpılacağı divar halına gəlir. Eyni zamanda, ˝Yerusəlim Post˝ qəzetindəki məlumata görə, müdafiə naziri İsrail Kats hökumət nümayəndələri ilə birlikdə qapalı toplantı keçirib. Toplantıda Türkiyənin və yeni Suriya iqtidarının təsirini azaltmaq üçün Suriyanı etnik vilayətlərə bölmə planlarını dəstəkləmək qərarı alınıb. Gələk Cefri Saksın Netanyahu haqqındakı sərt çıxış edib: ˝ABŞ-nin İraqı işğal etməsinin əsas tətikçisi Netanyahudur. O, “Həmas”ı və “Hizbullah”ı sıradan çıxarmaq üçün bu təşkilatları dəstəkləyən dövlətləri, yəni İraq, Suriya və İranı sıradan çıxarmağın şərt olduğunu irəli sürürdü. Amerika siyasətinə ciddi təsiri olduğu üçün İraqda və Suriyada baş verən bu qanlı müharibələrin meydana gəlməsində Netanyahu ciddi rol oynadı. İndi də ABŞ-ni İranla müharibəyə sürükləyir”. C.Saksın söylədiklərinin həqiqətə nə dərəcədə uyğun olduğunu bilmirik. Önəmli olan bu söyləntiləri Trampın paylaşmasıdır. Saksın dediklərini paylaşırsansa, deməli onun fikirlərini bölüşürsən və ən əsası, həmin çıxışı Netanyahu və İsrailə qarşı yönəldirsən. ABŞ trilyonlarla dollar para xərclədi, İraqı işğal etdi və İsraili İraq BAAS rejiminin təhdidlərindən azad etdi. Digər tərəfdən, Tramp Suriyadan çəkilmək istəyir, Netanyahu və yəhudi lobbisi Pentaqon üzərindəki təsir imkanlarından istifadə edərək ABŞ əsgərlərinin bu ölkədən çıxarılmasını əngəlləyir. Və nəhayət, İsrail və yəhudi lobbisinin basqıları ilə Ağ Ev İranı bombalamağa hazırlaşır. Nə baş verir? ABŞ özünün deyil, İsrailin maraqlarındanmı çıxış edir? İndi də Nagel Komitəsi ˝Əsas düşmənimiz Türkiyədir˝ deyir. İsrailin Türkiyəyə güc gələ biləcək potensialı yoxdur. Belə çıxır ki, yəhudi dövləti indi də ABŞ-ni Türkiyə ilə üz-üzə gətirmək istəyir. Bu mümkünmü? Zənnimcə yox. Uzun illərin müşahidələri göstərir ki, ABŞ İsrailin deyil, hər zaman özünün milli maraqlarından çıxış edib və tam əksinə, yəhudi dövlətini özünün regiondakı maraqları üçün platsdarma çevirib. Amerikalılar İraqı işğal etsələr də bu dövləti İsrail düşməni olan İranın nəzarətinə verdilər. Üstəlik, Ağ Ev Əsəd rejimli Suriyanın İranın uzantısı halına gətirilməsinə göz yumdu. Nəticədə ˝Şiə hilalı˝ İraq və Suriya üzərindən Livana, yəni İsrail sərhədinə qədər uzandı, İran proksiləri on illər boyunca İsrail şəhərlərini raket yağmuruna məruz qoydular. İranın yeritdiyi İsrail düşmənçiliyi və məzhəb düşmənçiliyi projeləri ABŞ üçün həyati dərəcədə əhəmiyyətli olub. Bu projelərin yürüməsi dövlətləri və məzhəbləri üz-üzə qoyub, Ağ Ev isə ˝parçala və hökm et˝ prinsipi ilə regionu nəzarətdə saxlayıb. Başqa sözlə, İranın ABŞ ilə “paslaşaraq” on illər boyunca yürütdüyü hər iki proje ABŞ üçün regionu nəzarətdə saxlayan ən əhəmiyyətli alət rolunu oynayıb, İsrail üçünsə ölüm və təhdid makinasına çevrilib. Yəni, Ağ Ev sözdə İsrailin təhlükəsizliyi məsələsini qabartsa da, əməldə hər zaman özünün milli maraqlarını qoruyub və yəhudi dövlətindən ABŞ maraqlarına xidmət edən proksi dövlət kimi istifadə edib. Bu gün nə baş verir? İsrail Nagel Komitəsinin dili ilə Türkiyəni hədəf göstərir. Tramp isə Cefri Saksın dili ilə ˝Bizim öz maraqlarımız var, sizin üçün müharibə etməyəcəyik˝ cavabını verir. Dünya sürətlə dəyişir, ABŞ-nin qarşısında, başda Çin olmaqla, çox böyük təhdidlər var. Belə mürəkkəb vəziyyətdə qüdrətli regional güc olan Türkiyəni də qarşısına almaq əsla Ağ Evin işinə yaramaz. İsrail isə tutduğunu buraxmır. Son həftə ərzində İsrail XİN öz rəsmi səhifəsində “Böyük İsrail” xəritəsini yenidən paylaşıb. İsrailin Türkiyəni aşaraq genişlənmə şansı yoxdur və yəhudi dövləti bu işi Ağ Evin əli ilə görmək istəyir. Tramp isə Cefri Saksın çıxışını paylaşaraq ˝Dur, bu mümkünsüzdür˝ siqnalını verir. İsrailin genişlənmə planlarının ˝divara çırpılması˝ Böyük Orta Doğuda keyfiyyətcə yeni situasiyanın yaranması deməkdir. İsrail üçün acı olan bu yeni reallığı Tel- Əviv hakimiyyəti nə qədər tez anlayacaqsa, region da o qədər tez rahatlanacaq.