Türkiyənin Milliyyətçi Hərəkat Partiyasının (MHP) sədri Dövlət Baxçalının 2024-cü ilin oktyabrında çağırışı və Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın “Daxil cəbhəni gücləndirək” mesajı ilə başlayan “Terrorsuz Türkiyə” quruculuğu prosesinin silahlanma mərhələsinə bir neçə saat qalıb.
“Report” Türkiyə mətbuatına istinadən xəbər verir ki, PKK terror təşkilatı bu gündən silahı yerə qoymağa başlayır.
Qeyd edilir ki, bu gün bütün diqqətlər Şimali İraqda bir qrup PKK-çının silahlarını təhvil verəcəyi məqama yönəlib. Terrorçuların rəhbəri Abdullah Öcalan daha əvvəl həm səsli, həm də vizual olaraq ekranlara çıxıb. O, videomüraciətində tərksilah mərhələsi üçün lazımi mexanizmlərin yaradılmasına çağırıb.
Tarixi addım cümə günü Süleymaniyyədə gizli yerdə atılacaq. 20-30 nəfərlik PKK-çı qrup silahları ilə gəldikləri bölgəni silahsız tərk edəcəklər. Qrupla birlikdə PKK/KCK-nin rəhbərliyindəki şəxslər də qruplaşma ilə silahı yerə qoyacaqlar.
Türkiyənin Milli Kəşfiyyat İdarəsinin (MİT) rəisi İbrahim Kalının əvvəlcə Ərbildə, sonra isə Bağdadda keçirdiyi təmaslarla müzakirə edilən tərksilah mərhələsinin iki vacib elementi var: birinci, prosesin fasiləsiz davam etməsidir.
Prosesi şimali İraqın regional rəhbərliyi və Bağdadın mərkəzi Hökumətinin rəsmiləri ilə birlikdə Türkiyə kəşfiyyat bölmələri də yaxından izləyəcək.
Müəyyən qrafik üzrə müxtəlif bölgələrə çatdırılacaq silahlar məhv ediləcək.
Bundan əlavə, proses təşkilatın kənd yerlərindəki böyük silah və sursat anbarlarının təslim edilməsi üçün eyni vaxtda davam etdiriləcək. Alınan silah və sursatlar Milli Kəşfiyyat Təşkilatının nəzarəti altında məhv ediləcək.
Silahı yerə qoyanlar PKK üzvləri İraqda qalacaq, lakin təşkilati fəaliyyətlə məşğul olmayacaqlar. Onlar habelə təşkilatın adından açıqlama verməyəcəklər. Türkiyədə heç bir cinayəti olmayan və İraqın şimalındakı terror aktlarında iştirak etmədiyi təsbit olunan PKK üzvləri Türkiyəyə qayıda biləcək. Bunu istəyən təşkilat üzvləri İraqda da qala və ya Suriyaya keçə bilər.
Murat Karayılan, Cəmil Bayık və Mustafa Karasu kimi sayı 30-40 nəfər olan PKK/KCK yüksək rütbəli rəhbərliyinin Türkiyəyə qayıtmasına icazə verilməyəcək.
Silahsızlaşdırma mərhələsinin ikinci kritik elementi vaxt çərçivəsidir.
Təxminən 2 000 nəfər terrorçu üçün proqnozlaşdırılan müddət 2 ilə 5 ay arasındadır. Uzun müddətə xas olan risklərin “Terrorsuz Türkiyə” prosesini poza biləcəyi ilə bağlı narahatlıqlar var. Bu risklərə potensial təxribatlar və sabotaj, habelə ictimai qərəzlilik potensialı daxildir.
“Terrorsuz Türkiyə” prosesinin İraqda uğurla həyata keçirildikdən və konkret nəticələr verdikdən sonra regional dinamika nəzərə alınmaqla Suriyada həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur.
Silahsızlaşdırma prosesi davam edərkən, növbəti addım üçün iyulun ikinci yarısı nəzərdən keçirilir. Təşkilatın ləğvi və tərksilahından sonra lazımi hüquqi infrastrukturun yaradılması üçün parlament çərçivəsində işlərə başlanılacaq.
Türkiyə Böyük Millət Məclisinin quracağı komissiya sosial inteqrasiyanın hüquqi çərçivəsini müəyyən edəcək. Komissiya bir sıra hüquqi tənzimləmələr və yeni meyarların müəyyən edilməsi üzərində işləyəcək.
Komissiya tərəfindən yekunlaşdırılan reqlamentlər ixtisaslaşdırılmış komitələr tərəfindən nəzərdən keçiriləcək və parlament oktyabrda toplanan kimi ümumi yığıncağa təqdim ediləcək.
Bu proses zamanı həbsxanada olan 5 minə yaxın PKK-çının vəziyyəti, cinayətləri, cəzalarının çəkilməmiş hissələri, yaşları və sağlamlıqları nəzərə alınmaqla yenidən qiymətləndiriləcək.
Həbsxanada cəza müddəti başa çatan PKK-çılar cəza komitələri tərəfindən yoxlanıldıqdan sonra davranışlarının yaxşı olduğu təsbit edilsə, şərti azadlığa buraxılacaqlar.
Təşkilatın üzvlüyünə cəlb etdiyi və ya qaçırıldığı zaman uşaq olan bir çox gənc üçün reabilitasiya və inteqrasiya proqramları həyata keçiriləcək.